VÒNG XOÁY QUYỀN LỰC.

          Việc tỉnh Thái Bình cho khoi tố ông Trịnh Trung Thông, chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Thái Bình về tội “cố ý làm trái nguyên tắc quản lý nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng”. Anh em văn nghệ sỹ Thái Bình nhiều người đặt câu hỏi: Việc làm trên có phải vì sự nghiêm minh pháp luật ở Thái Bình không? Nếu vậy sao có bao nhiêu vụ làm sai nguyên tắc như ở Thanh tra tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh... lớn gấp mấy chục lần ở Hội VHNT nhưng chỉ rút kinh nghiệm hay sử lý hành chính?. Hay sử lý ông Thông vì lợi ích phong trào VHNT của Tỉnh? Càng không phải vì bất cứ ai cũng nhìn thấy Tỉnh càng nhúng sâu vào công việc của Hội, càng trù dập lãnh đạo Hội thì phong trào văn học NT càng bê bết. Vậy truy tố ông Thông vì cái gì??? Bài viết của nhà nghiên cứu Phạm Minh Đức, hội viên Hội Nghiên cứu Văn nghệ dân gian Việt Nam, Chi hội trưởng Chi hội Nghiên cứu VNDG Thái Bình, nguyên Giám đóc Sở Văn hoá Thái Bình, nói rõ một phần sự thật của sự việc trên

(Bài do tác giả gửi cho vannghethaibinh)

Vßng xo¸y quyÒn lùc

Ph¹m Minh §øc

Th¸ng tu­, th¸ng n¨m n¨m nay héi VHNT Th¸i B×nh ®ang s«i næi chuÈn bÞ ®¹i héi lÇn thø IX cña héi th× ngµy 14/5/2012 C«ng an Th¸i B×nh ®· ra quyÕt ®Þnh sè 161 khëi tè vô ¸n “Cè ý lµm tr¸i quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ qu¶n lý kinh tÕ g©y hËu qu¶ nghiªm träng” cïng víi quyÕt ®Þnh trªn lµ c¸c quyÕt ®Þnh kh¸m nhµ riªng, kh¸m n¬i lµm viÖc cña «ng TrÞnh Trung Th«ng – chñ tÞch Héi V¨n häc nghÖ thuËt.

Theo quyÕt ®Þnh 161 th× tõ n¨m 2008 ®Õn 2010 «ng TrÞnh Trung Th«ng ®·  chi kh«ng ®óng môc ®Ých, kh«ng ®óng dù to¸n g©y thiÖt h¹i cho ng©n s¸ch nhµ n­íc 414.144.556 ®ång. Sù kiÖn trªn cã hai luång suy nghÜ vui buån kh¸c nhau, ®a sè héi viªn cña Héi V¨n häc nghÖ thuËt Th¸i B×nh th× ch¸n n¶n, thÊt väng, buån ch¸n nhu­ chÝnh m×nh bÞ xØ nhôc.

Héi V¨n häc NghÖ thô©t Th¸i B×nh thµnh lËp tõ n¨m 1971 ®Õn nay ®· h¬n 40 n¨m Héi cã h¬n 250 héi viªn, 50% sè Êy lµ héi viªn c¸c héi chuyÓn ngµnh ë trung u­¬ng. Héi cã 7 chuyªn ngµnh: V¨n häc, Mü thuËt, ©m nh¹c móa, s©n khÊu, ®iÖn ¶nh nhiÕp ¶nh, kiÕn tróc, v¨n nghÖ d©n gian. H¬n 40 n¨m ho¹t ®éng Héi V¨n häc nghÖ thô©t Th¸i B×nh ®u­îc ®¸nh gi¸ lµ mét héi ®Þa phu­¬ng m¹nh, cã ®éi ngò v¨n nghÖ sÜ ®«ng, cã nhiÒu tªn tuæi ®u­îc b¹n bÌ ®ång nghiÖp biÕt ®Õn, nhiÒu héi viªn ®· dµnh ®­uîc gi¶i thu­ëng cña Liªn hiÖp c¸c héi V¨n häc nghÖ thuËt, cña c¸c héi chuyªn ngµnh ở Trung ­u¬ng. Ho¹t ®éng cña héi ®· ®ãng gãp xøng ®¸ng vµo sù ph¸t triÓn VHNT chung cña c¶ nu­íc, lµm phong phó thªm ®êi sãng tinh thÇn cña nh©n d©n trong tØnh.

ViÖc chñ tÞch héi TrÞnh Trung Th«ng bÞ khëi tè lµ mét sù kiÖn cã mét kh«ng hai tõ xu­a ®Õn nay. LÞch sö c¸c héi VHNT ë 63 tØnh thµnh trong c¶ nu­íc, ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn cã mét chñ tÞch Héi bÞ xö vÒ téi kinh tÕ. Sù viÖc trªn lµ kÕt qu¶ cña vßng xo¸y quyÒn lùc ®· diÔn ra suèt 4 n¨m qua ë Héi V¨n häc nghÖ thuËt Th¸i B×nh.

Th¸ng 5 – 2007 Héi v¨n häc nghÖ thuËt Th¸i B×nh tæ chøc ®¹i héi lÇn thø VIII nhiÖm kú 2007 – 2012, mét vÊn ®Ò ®u­îc d­u luËn héi viªn bµn b¹c lµ ai sÏ lµm chñ tÞch héi? Nhµ v¨n §øc HËu ®· ®Õn tuæi nghØ h­uu vµ ®· lµm chñ tÞch 3 nhiÖm kú (1991 -2007). Tuy nhiªn anh vÉn muèn t¸i cö, anh cho r»ng ngoµi anh ra kh«ng ai lµm ®­uîc chñ tÞch Héi, anh tin r»ng anh em héi viªn vÉn tÝn nhiÖm anh, nªn ®Ò xuÊt söa ®æi ®iÒu lÖ ®Ó ®¹i héi bÇu trùc tiÕp chñ tÞch (kh«ng ph¶i lµ chÊp hµnh bÇu). Du­ luËn héi viªn kh«ng t¸n thµnh ý muèn cña anh kh«ng ®u­îc thùc hiÖn.

Ngµy Êy tØnh còng kh«ng Ðp héi ph¶i bÇu cho ai. Sau ®¹i héi TrÞnh Trung Th«ng ®· ®u­îc bÇu vµo chøc chñ tÞch héi v× anh ®· 10 n¨m võa lµm phã chñ tÞch. Tr­uíc khi vÒ héi, TrÞnh Trung Th«ng lµ c¸n bé tuyªn huÊn tØnh ®éi, anh cã n¨ng khiÕu s¸ng t¸c, đ· tõng viÕt nhiÒu ca khóc chÌo, ca khóc “Khóc t©m t×nh trªn ®¶o” viÕt tõ nh÷ng n¨m 90 nay vÉn cßn nhiÒu ng­uêi thÝch h¸t, thÝch nghe. Nãi vÒ tµi th× anh kh«ng giái nhu­ng anh em quý anh v× anh sèng hiÒn lµnh, trung thùc, kh«ng thñ ®o¹n… ViÖc TrÞnh Trung Th«ng ngåi vµo ghÕ chñ tÞch héi lµ mét th¸ch thøc víi ý kiÕn cho r»ng “kh«ng ai lµm ®­uîc chñ tÞch héi”. V× vËy tõ ngµy ®u­îc bÇu ®Õn nay TrÞnh Trung Th«ng ®· gÆp bao sãng giã vµ ®Õn nay b·o tè ®· nhÊn ch×m anh.

Ngåi vµo ghÕ chñ tÞch, nhiÒu viÖc anh vÉn ®iÒu hµnh theo c¸ch cña ng­uêi tiÒn nhiÖm, song còng cã mét sè c¶i tiÕn ®æi míi nhu­ng lµm theo c¸ch nµo th× anh vÉn bÞ ph¶n ®èi . Trong ®ît xÐt gi¶i thu­ëng Lª Quý §«n cßn ®ang s¬ kh¶o ë c¸c chi héi ®· cã mét sè thu­ göi ®Õn bÝ th­u, chñ tÞch tØnh ®ßi huû bá quy chÕ, cã ng­uêi cßn m­uîn danh bÝ thu­ TØnh uû b¾t héi ph¶i lµm theo ý m×nh, th­u mÆc danh göi ®Õn Héi v¨n häc nghÖ thuËt c¸c tØnh, tung tê r¬i ë chç đ«ng ngu­êi ®Ó nãi xÊu TrÞnh Trung Th«ng, råi kiÖn ®Õn thanh tra tØnh, ng­uêi ®øng ®¬n lµ mét héi viªn míi gia nhËp héi mét n¨m, ë ngoµi c¬ quan héi ®i kiÖn “v× nghe ng­uêi ta nãi thế”.

V× nh÷ng chuyÖn g©y rèi trong héi, ban chÊp hµnh héi ®· häp nhiÒu lÇn ®Ó kiÓm ®iÓm nh÷ng ng­uêi cã liªn quan.

Ngµy 25/10/2010 sau nhiÒu lÇn th¶o luËn, ban chÊp hµnh ra nghÞ quyÕt khai trõ anh NguyÔn Träng Th¾ng héi viªn chi héi v¨n häc ra khái héi víi téi “G©y mÊt ®oµn kÕt néi bé, lµm ¶nh h­uëng tíi uy tÝn cña héi”. ViÖc ban chÊp hµnh ra nghÞ quyÕt kû lô©t anh Th¾ng lµ hoµn toµn phï hîp víi ®iÖu lÖ héi vµ còng ch¼ng v× trï dËp v× anh Th¾ng kh«ng ph¶i lµ ng­uêi ®Çu ®¬n kiÖn anh Th«ng.

BÞ ®uæi ra khái héi, anh Th¾ng kh«ng khiÕu n¹i ®Õn héi mµ ®u­a ®¬n ®Õn Uû ban nh©n d©n tØnh, Uû ban nh©n d©n tØnh kh«ng tr¶ ®¬n vÒ héi (v× v­uît cÊp) mµ trùc tiÕp xem xÐt.

Ngµy 15/2/2011, «ng Ph¹m V¨n Sinh chñ tÞch Uû ban nh©n d©n tØnh ra th«ng b¸o sè 5/TB-UBND : “Yªu cÇu Ban Th­uêng vô héi v¨n häc nghÖ thuËt tØnh thu håi quyÕt ®Þnh sè 23/Q§ - VHNT ngµy 28/10/2010 vÒ kû luËt khai trõ héi viªn ®èi víi «ng NguyÔn Träng Th¾ng”.

Sau khi cã th«ng b¸o sè 5 cña Uû ban nh©n d©n tØnh, Ban chÊp hµnh Héi ®· häp bµn vµ cho r»ng viÖc kû luËt anh Th¾ng lµ ®óng (®a sè héi viªn còng nghÜ nhu­ thÕ) lµ viÖc thùc hiÖn ®iÒu lÖ héi kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt.

Sau nh÷ng lÇn bµn nhu­ thÕ kh«ng ®i ®Õn kÕt qu¶, chñ tÞch tØnh l¹i gÆp thuêng trùc héi ®«n ®èc thùc hiÖn th«ng b¸o sè 5. Ban chÊp hµnh l¹i häp, l¹i bµn, l¹i kh«ng thùc hiÖn.

Trong c¸c cuéc häp th¶o luËn thùc hiÖn th«ng b¸o sè 5/TB-UBND còng ®· cã ý kiÕn nÕu kh«ng thùc hiÖn th× “hËu qu¶ khã l­uêng” nh­ung c¸c uû viªn chÊp hµnh ®Òu kh«ng nghe theo.

Ngµy 30/12/2011 c¶nh s¸t ®iÒu tra C«ng an Th¸i B×nh ®· ®Õn c¬ quan ®äc lÖnh vµ thùc hiÖn ngay c«ng viÖc ®iÒu tra, ngµy 14/5/2012 quyÕt ®Þnh khëi tè chñ tÞch Héi.

Khi biÕt tin Héi V¨n häc bÞ ®iÒu tra nhiÒu héi viªn tù hái xu­a nay héi ®u­îc xÕp vµo lo¹i c¬ quan nghÌo nhÊt nh× trong tØnh, “C¸ cã con, tiÒn cã ®ång” sao cã tiÒn ®Ó tham nhóng. §iÒu khã lý gi¶i h¬n n÷a lµ cïng thêi gian cã nh÷ng ®¬n thu­ tè c¸o nh÷ng viÖc lín h¬n, nh÷ng ngu­êi cã quyÒn cao, chøc träng h¬n nhu­ng ch¼ng thÊy ®iÒu tra, tÊt c¶ ch×m trong quªn l·ng nh­ung th­u tè c¸o chñ tÞch Héi l¹i ®­uîc ®iÒu tra. Tr­uíc khi lµm viÖc víi héi, C¶nh s¸t ®iÒu tra cã ®Õn thanh tra tØnh nh­ung thanh tra tr¶ lêi kh«ng cã dÊu hiÖu ph¹m ph¸p nªn kh«ng chuyÓn hå s¬ sang C«ng an. Sau v× mét lý do sau ®ã thanh tra cã c«ng v¨n göi C«ng an, tãm t¾t viÖc thanh tra ®· “thanh tra” ë héi.

 C¸i téi “Cè ý lµm tr¸i quy ®Þnh” cña chñ tÞch héi b¾t nguån tõ tê t¹p chÝ v¨n nghÖ Th¸i B×nh, tê b¸o kh«ng chØ in ra ®Ó ph¸t cho héi viªn, ®Ó kÝnh biÕu mµ ®· in vu­ît quy ®Þnh hµng ngh×n b¶n ®Ó b¸n, sè tiÒn thu ®­uîc do b¸n t¹p chÝ héi tr¶ t¨ng tiÒn nhuËn bót cho c¸c t¸c gi¶, båi duìng  cho c¸n bé c¬ quan héi ®· lµm viÖc tæ chøc b¶n th¶o, biªn tËp, ®äc söa mo r¸t. Nay theo lý anh ®· ¨n lu¬ng råi th× kh«ng ®­îc hu­ëng tiÒn Êy n÷a, ph¶i truy hoµn.

ViÖc in thªm ®Ó b¸n ®· cã tiÒn ®Ò lµ tõ ng­uêi tiÔn nhiÖm vµ theo c¸ch nghÜ truyÒn thèng “thî may ¨n dÎ, thî vÏ ¨n hå” nªn anh em ®u­îc båi d­uìng thªm. Theo NghÞ ®Þnh 61/2002/N§-CP cña ChÝnh phñ vÒ chÕ ®é nhuËn bót ban hµnh ngµy 11/6/2002 th× “nh÷ng ng­uêi thuéc ®¬n vÞ sö dông t¸c phÈm (trong biªn chÕ hoÆc hîp ®ång dµi h¹n) thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trªn ngoµi nhiÖm vô ®­uîc giao th× h­uëng 100% thï lao”.

Nh÷ng ngµy nµy, c¬ quan héi nhu­ nhµ cã ®¸m: c¸n bé mÆt nh¨n nhu­ bÞ v× tiÒn vµo nhµ khã nhu­ giã vµo nhµ trèng, tiÒn cã ®Õn ®©u ®· tiªu hÕt ®Õn ®Êy, nay ph¶i vay mu­în ®Ó båi hoµn, anh em chØ giËn mét nçi “tr©u bß hóc nhau, ruåi muçi chÕt”. §iÒu nhiÒu ng­uêi nghÜ ®Õn lµ tÝnh kh¸ch quan cña vô ¸n vµ nÕu nghÞ ®Þnh 61/2002/N§ -CP quy ®Þnh nh­u vËy th× vô ¸n sÏ ®i ®Õn ®©u?